Schrijver + thema = {niet per se} roman

Om het Spaanse ras te zuiveren, zijn tijdens en na het Franco-regime tien- of zelfs honderdduizenden baby’s in Spanje illegaal ter adoptie aangeboden. Veelal ging het om kinderen van ouders met socialistische of communistische sympathieën of bijvoorbeeld zigeunerkinderen. Pas de laatste jaren komen steeds meer afschuwelijke getuigenissen van slachtoffers en betrokkenen naar buiten. Toch heeft lang niet iedereen weet van deze vele zwarte pagina’s in de Spaanse geschiedenis.

Het belooft een indrukwekkende leeservaring te worden, deze roman gebaseerd op dit waargebeurde, zondermeer ontluisterende thema. De ballon in romanvorm wordt echter reeds in een vroeg stadium lek geprikt en hoewel ik stug doorlees, fladdert het leeglopende restje rubber pagina voor pagina zielig fluitend de kamer door. Ik worstel mij, niet bijzonder gegrepen, door het boek heen.

Wat zonder al te veel moeite heftige gevoelens had kunnen oproepen, raakt mij amper. Nergens de verwachte mokerslag. Het karakter van hoofdpersoon Miguel, zelf één van de gestolen kinderen, mist diepgang en geloofwaardigheid en naarmate ik vorder in het boek, kan ik mij steeds minder met hem identificeren. Wat een rare vent. Zijn gedrag en gevoelens roepen bij mij niets dan weerstand op. De hoofdpersoon lijdt aan een vervelend soort wispelturigheid en in plaats van mijn op pagina 1 nog levensgrote medeleven te verdiepen, raakt Miguel mijn sympathie gaandeweg volledig kwijt.

Waar de schrijver kort van stof had kunnen zijn, wijdt hij uit en waar hij de diepte had kunnen opzoeken, schuurt hij wat onhandig langs de oppervlakte. Ellenlange beschrijvingen, met slechts hier en daar een verloren dialoog, creëren nog meer afstand. Het door de schrijver gehanteerde taalgebruik is hier en daar onbeholpen -voor een dodenwake ‘hijs’ je je niet in het zwart- of gekunsteld -als het buiten donker wordt, ‘intensiveert de grijstint’ aan de hemel.

Soto y Koelemeijer weet zijn personages geen leven in te blazen en zo ontwikkelt het hartverscheurende thema zich voor mijn gevoel tot niet meer dan een verhaal van woorden op papier. Wellicht had de keuze voor een historisch getint document, waarin de vreselijke misstanden aan de kaak gesteld worden, beter aangesloten op de schrijfstijl van de auteur. Of misschien waren emoties waarachtiger overgekomen als Soto y Koelemeijer het waargebeurde levensverhaal van  één van de slachtoffers beschreven had. Om mij onduidelijke redenen heeft hij echter gekozen voor de romanvorm, en daar is het wat mij betreft misgegaan.


Lees wat andere bloggers van literaire lees- & blogclub Een perfecte dag voor literatuur schreven over deze roman.
Volg @NWADAM en @notjustanybook op Twitter.

---