Ruud, Thea en Anton

Ruud Lubbers, Thea Beckman en Anton Pieck. Hoewel er meer verschillen dan overeenkomsten tussen deze drie Nederlanders zijn, delen zij hun verre afkomst. Alle drie zijn namelijk afstammelingen van vroegere koloniepaupers, die al dan niet gedwongen in het dorpje Veenhuizen gewoond hebben.
Veenhuizen?

Google Maps tekent een rode stippellijn rond het kleine dorp, gelegen te midden van het hoogveen. Hoewel zo 1-2-3 geen eenduidige legenda is terug te vinden, gaat het hier duidelijk niet om zomaar een Drents dorp. Het is de plek die in 1823 door de Maatschappij van Weldadigheid werd aangewezen als plattelands-kolonie, waar landlopers, bedelaars, dieven, wezen en vondelingen de kans kregen hun leven te beteren. Arbeid en discipline zouden de mensen in dit heropvoedingsgesticht op het rechte pad krijgen, waar later ook gedetineerden in verschillende soorten en maten een plek kregen. Tot begin jaren ’80 van de vorige eeuw was het dorp niet toegankelijk voor buitenstaanders of pottenkijkers, hetgeen betekende dat het hier ging om een gesloten gemeenschap, een eiland zonder zee, een open-air gevangenis. Fascinerend.

Mariët Meester is, anders dan afstammelingen Ruud, Thea en Anton, zélf opgegroeid in dit gevangenisdorp, in de tijd dat de grenzen van Veenhuizen nog gesloten waren. Gedetineerden wasten de ramen van ‘gewone’ bewoners of harkten hun tuin en om de juiste zeden en moraal te benadrukken, werden vele gevels van woningen gesierd met verheffende opschriften.

Ik ben razend nieuwsgierig naar het verhaal van haar eigen jeugd. Hoe was het voor de kleine, geboren Haagse Mariët om daar op te groeien als dochter van het schoolhoofd? Het gezin, de buren, haar klasgenootjes, de gevangenen, de dorpssfeer en -cultuur. Haar verleden spreekt tussen de Hollands-Siberische regels door tot mijn verbeelding.

Veel minder benieuwd ben ik naar het doen en laten van hoofdpersoon pastoor Pex, die in Veenhuizen zijn hart verliest aan huishoudster Martine. Hoewel gebaseerd op waargebeurde voorvallen en personages, weten de hoofdpersonen mij niet echt te boeien, afgeleid als ik ben door mijn fascinatie voor het verleden van de auteur.

Mogelijk vind ik in Het pauperparadijs van Suzanna Jansen wat ik mis in Hollands Siberië en zo niet, Mariët, schrijf dan alsjeblieft alsnog jouw eigen verhaal.

---

---

Lees ook wat andere bloggers van literaire lees- & blogclub Een perfecte dag voor literatuur schreven over deze roman.
Volg De Arbeiderspers en Not just Any Book op Twitter.